Η ορθοδοντική αφορά κυρίως παιδιά, αλλά και ενήλικες, οι οποίοι είτε δεν διόρθωσαν κάποιο σχετικό πρόβλημα ως παιδιά, είτε η θεραπεία δεν είχε τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Ποια είναι η κατάλληλη ηλικία για τον πρώτο ορθοδοντικό έλεγχο;
Όλα τα παιδιά πρέπει να υποβάλλονται σε ορθοδοντικό έλεγχο το αργότερο μέχρι την ηλικία των 7 ετών. Οδοντικά προβλήματα όσο και προβλήματα αρμονίας του προσώπου μπορεί να προληφθούν, εάν διαγνωσθούν έγκαιρα. Η προληπτική ορθοδοντική, η οποία εφαρμόζεται σε μικρές ηλικίες, αντιμετωπίζει π ροβλήματα, όπως πρόωρες απώλειες παιδικών δοντιών, παρατεταμένο θηλασμό του δακτύλου και προώθηση της γλώσσας. Η έγκαιρη διάγνωση συνεπάγεται αποφυγή εξαγωγών μονίμων δοντιών και γναθοχειρουργικής επέμβασης κατά την ορθοδοντική θεραπεία. Οι γονείς, λοιπόν, δεν πρέπει να περιμένουν μέχρι την ολοκλήρωση της ανατολής των μονίμων δοντιών, που συμβαίνει συνήθως σε ηλικία 12 χρόνων.
Πόσο διαρκεί μια θεραπεία;
Η ενεργός ορθοδοντική θεραπεία µε σιδεράκια διαρκεί από 1,5 μέχρι 2,5 χρόνια. Σε αυτό το διάστημα, οι επισκέψεις επαναλαμβάνονται κάθε 3-6 εβδομάδες.
Πρέπει να γίνουν εξαγωγές δοντιών;
Στην διάρκεια της θεραπείας είναι δυνατόν να χρειαστούν εξαγωγές κάποιων παιδικών δοντιών, όταν αυτά παραμένουν περισσότερο από το φυσιολογικό στο στόμα. Όμως και μόνιμα δόντια είναι δυνατόν να εξαχθούν, όταν διαπιστώνεται δυσαναλογία μεγέθους δοντιών και γνάθων.
Πότε και ποιος αποφασίζει για τις εξαγωγές;
Ο χρόνος της εξαγωγής και το είδος των δοντιών, που θα εξαχθούν ορίζονται μόνον από τον ορθοδοντικό, διότι είναι μια σοβαρότατη απόφαση, που απαιτεί μελέτη και βαθιά γνώση του προβλήματος.
Ποιοι είναι οι πιο κατάλληλοι μηχανισμοί;
Για κάθε πρόβλημα, ο ορθοδοντικός θα κρίνει ποιοι μηχανισμοί θα το θεραπεύσουν καλύτερα. Αν η θεραπεία πρέπει να αρχίσει όταν το παιδί έχει μόνιμα και παιδικά δόντια, συνήθως χρησιμοποιούνται κινητοί ορθοδοντικοί μηχανισμοί, τα λεγόμενα “μασελάκια”. Όμως οι ακίνητοι μηχανισμοί τα λεγόμενα “σιδεράκια” εφαρμόζονται στην πλειονότητα των περιπτώσεων. Αυτά είναι μεταλλικά ή διαφανή ή και γλωσσικά, τα οποία τοποθετούνται στην πίσω πλευρά των δοντιών. Μια σχετικά νέα τεχνική είναι η θεραπεία με διαδοχικούς διαφανείς νάρθηκες.
Ενοχλούν οι μηχανισμοί;
Η διαδικασία τοποθέτησης των ακίνητων ορθοδοντικών μηχανισμών στα δόντια δεν είναι επώδυνη. Αμέσως μετά από την εφαρμογή των ορθοδοντικών δυνάμεων ωστόσο, υπάρχει ευαισθησία στην επαφή των δοντιών μεταξύ τους, σύμπτωμα που στα παιδιά διαρκεί περίπου 2-3 μέρες.
Ποιες είναι οι αιτίες των ορθοδοντικών προβλημάτων;
Τα ορθοδοντικά προβλήματα είναι δυνατόν να οφείλονται σε κληρονομικούς ή σε περιβαλλοντικούς παράγοντες ή σε συνδυασμό των παραπάνω. Κληρονομικοί παράγοντες είναι π.χ. το μέγεθος των δοντιών, το μέγεθος των γνάθων καθώς και οι σχέσεις μεταξύ τους. Περιβαλλοντικοί παράγοντες είναι οι βλαβερές συνήθειες. Η στοματική αναπνοή, ο θηλασμός του δακτύλου ή της γλώσσας, το δάγκωμα των νυχιών ή του χείλους ή ξένων αντικειμένων.
Η στοματική αναπνοή.
Στις περισσότερες περιπτώσεις οφείλεται σε “μηχανικό” αίτιο, που εμποδίζει την αναπνοή από τη μύτη. Είναι επιβεβλημένη η επίσκεψη σε γιατρό ΩΡΛ για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Πότε αντιμετωπίζουμε το θηλασμό του δακτύλου;
Ο θηλασμός του δακτύλου στα μικρά παιδιά, σταματά συνήθως στα 2-3 χρόνια. Ένα παιδί που συνεχίζει μετά από αυτήν την ηλικία είναι δυνατόν να υποκρύπτει ανησυχία και ανασφάλεια, που μπορεί να οφείλεται σε ένα μικρότερο αδελφάκι, σε πολύωρη απουσία των γονέων , ή τέλος σε αλλαγή σχολείου ή σπιτιού. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις η στοργή και ο διάλογος είναι η καλύτερη βοήθεια για να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα. Το μάλωμα και οι τιμωρίες είναι η χειρότερη οδός. Αντίθετα η επιβράβευση του παιδιού ή κάποιο συμβολικό δωράκι, όταν καταφέρνει το στόχο του είναι η καλύτερη προσέγγιση. Εάν ο θηλασμός σταματήσει στα 2-3 χρόνια, είναι πιθανόν κάποιες ελαφρές βλάβες να διορθωθούν, χωρίς άλλη παρέμβαση. Σε επίμονες καταστάσεις ο ορθοδοντικός μπορεί να υποστηρίξει την προσπάθεια των γονέων με τους κατάλληλους μηχανισμούς.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα μιας έγκαιρης θεραπείας;
Μεγαλύτερη πιθανότητα αποφυγής εξαγωγής μονίμων δοντιών.
Καλύτερος έλεγχος των σκελετικών προβλημάτων δεδομένου ότι πριν από την εφηβεία ο ορθοδοντικός μπορεί να ελέγξει και να επηρεάσει τη σκελετική αύξηση.
Καλύτερη ανταπόκριση των ιστών στην θεραπεία.
Μεγαλύτερος βαθμός προσαρμογής των μικρών ασθενών στους μηχανισμούς και καλύτερη συνεργασία.
Πρακτικά ευκολότερη θεραπεία, λόγω λιγότερων υποχρεώσεων των παιδιών.
Τα μικρότερα παιδιά δεν ντρέπονται και δεν έχουν τις αναστολές των μεγαλύτερων.
Όταν η θεραπεία αρχίζει νωρίς, στην εφηβεία έχει πια σχεδόν τελειώσει και οι έφηβοι έχουν αυξημένη αυτοπεποίθηση, λόγω της καλύτερης εμφάνισης του στόματος και του προσώπου γενικότερα.