Γίνεται να μην χαλάνε τα παιδικά δοντάκια? Η απάντηση είναι ΝΑΙ, αρκεί να ξεκινήσουμε από νωρίς, με πρόληψη και πιθανή θεραπεία πρώτα των νεογιλών δοντιών (παιδικών) και μετά των μόνιμων.
Ο προληπτικός έλεγχος και η έγκαιρη θεραπεία των βλαβών των νεογιλών είναι απαραίτητα για πολλούς λόγους μεταξύ των οποίων, έγκαιρη διάγνωση ορθοδοντικών προβλημάτων, πριν να δημιουργήσουν σοβαρότερες ανωμαλίες στο μέλλον.
Δίνουμε πολύ μεγάλη προσοχή στα ακόλουθα:
Στοματική υγιεινή
Φθορίωση
Sealant (προληπτικές εμφράξεις)
Διατροφή
ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΥΓΙΕΙΝΗ
Κινείστε την οδοντόβουρτσα με κατεύθυνση από τα ούλα προς την κορυφή των δοντιών για να απομακρύνετε την πλάκα από την ουλοδοντική σχισμή.
Κινήσεις πάνω κάτω. Όχι οριζόντιες κινήσεις.
Για να καθαρίσετε ευκολότερα τις εσωτερικές επιφάνειες των εμπρός δοντιών, τοποθετήστε την κεφαλή της οδοντόβουρτσας κάθετα και κάνετε μικρές απαλές κινήσεις επάνω-κάτω με το εμπρός τμήμα της κεφαλής της οδοντόβουρτσας.
Μην ξεχνάτε να βουρτσίσετε τη γλώσσα σας για να απομακρύνετε τα βακτήρια και να φρεσκάρετε την αναπνοή σας.
Να θυμάστε ότι ένα σωστό βούρτσισμα έχει διάρκεια περίπου 2 με 3 λεπτά.
Μετά το βούρτσισμα συμπληρώστε τη στοματική σας υγιεινή με τη χρήση παιδικού στοματικού διαλύματος.
ΦΘΟΡΙΟ ΚΑΙ ΦΘΟΡΙΩΣΗ
Το Φθόριο (F) , είναι ένα φυσικό μεταλλικό στοιχείο. Η συνεισφορά του φθορίου και της φθορίωσης στην μείωση της τερηδόνας έχει αποδειχθεί πολύτιμη.
Πώς προστατεύει το Φθόριο το δόντια μας
Το Φθόριο έχει την μοναδική ιδιότητα να κάνει την αδαμαντίνη λιγότερο διαλυτή από τα οξέα των μικροβίων, άρα να αντέχει περισσότερο. Ακόμα, το Φθόριο μπορεί να επιδιορθώσει κάποια μικρή αρχική βλάβη με την επαναμετάλλωση της αδαμαντίνης.
Κυριότεροι τρόποι λήψης Φθορίου
Οδοντόκρεμες και στοματικά διαλύματα με Φθόριο.
Φθορίωση από τον οδοντίατρο
Από τα τρόφιμα, κυρίως το τσάι (μαύρο ή πράσινο), τα ψάρια (σαρδέλες, σκουμπρί, κολιός) και τα θαλασσινά (γαρίδες).
Φθορίωση από τον Οδοντίατρο
Η φθορίωση στο οδοντιατρείο γίνεται με την εφαρμογή Gel φθορίου ή βερνικιού φθορίου απευθείας επάνω στα δόντια. Στην περίπτωση του Gel χρησιμοποιείται ειδικός νάρθηκας που γεμίζει ο οδοντίατρος με το Gel και το εφαρμόζει πάνω στα στεγνωμένα δόντια για 1 λεπτό. Η προληπτική αυτή θεραπεία είναι κατάλληλη και για παιδιά αλλά και για ενήλικες με αυξημένο δείκτη τερηδόνας, τερηδονισμό των ριζών ή ευαισθησία των ριζών.
Περιορισμοί – Κίνδυνοι
Το Φθόριο είναι ασφαλές κι αποτελεσματικό όταν χρησιμοποιείται με σωστό τρόπο και δεν γίνονται καταχρήσεις.
Λήψη μεγάλων ποσοτήτων φθορίου από παιδιά οδηγεί συνήθως στην φθορίαση με αποτέλεσμα την εμφάνιση λευκών ή καφετιών κηλίδων στα δόντια. Συνήθως αυτό παρατηρείται σε παιδιά που τρώνε την οδοντόκρεμα η κάνουν κατάχρηση άλλων σκευασμάτων φθορίου. Στους ενήλικες η υπερβολική λήψη φθορίου θα οδηγήσει σε αλλοιώσεις στα οστά, τα οποία γίνονται πιο εύθραυστα. Σε προχωρημένες καταστάσεις έχουμε δυσκολία στην κίνηση, παραμορφωμένα οστά και αυξημένα κατάγματα.
SEALANTS (ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΜΦΡΑΞΕΙΣ ΟΠΩΝ ΚΑΙ ΣΧΙΣΜΩΝ)
Εάν παρατηρήσουμε τα δόντια μας θα διαπιστώσουμε ότι δεν αποτελούνται από λείες επίπεδες επιφάνειες αλλά έχουν έντονες σχισμές, αυλάκια και βαθουλώματα. Στο 70% των περιπτώσεων η τερηδόνα ξεκινά από τα σημεία αυτά, καθώς ευνοούν τη συγκράτηση των μικροβίων. Οι επιστημονικές έρευνες έδειξαν ότι ακόμα και το σχολαστικότερο βούρτσισμα των δοντιών δε μπορεί να απομακρύνει τα μικρόβια που έχουν παγιδευτεί μέσα στις σχισμές των μασητικών επιφανειών. Με άλλα λόγια, οι διάφορες ανωμαλίες των δοντιών προσφέρουν ένα ιδανικό καταφύγιο στα μικρόβια. Το σοβαρό αυτό πρόβλημα της τερηδόνας οπών και σχισμών έρχονται να λύσουν τα sealants, με τρόπο εντυπωσιακό .
Τι είναι τα sealants;
Οι προληπτικές εμφράξεις οπών και σχισμών η sealants είναι λεπτές μεμβράνες που καλύπτουν τα αυλάκια και τις σχισμές των δοντιών . Με τον τρόπο αυτό εμποδίζεται η συσσώρευση μικροβίων στις ευπαθείς αυτές περιοχές .
Πως τοποθετούνται;
Η διαδικασία τοποθέτησης των sealants είναι απλή και εντελώς ανώδυνη και δεν απαιτεί ούτε τρόχισμα των δοντιών ούτε τοπική αναισθησία . Αρχικά γίνεται μια προετοιμασία των οδοντικών επιφανειών και στην συνέχεια τοποθετείται το υλικό, το οποίο αρχικά είναι σε υγρή μορφή και στερεοποιείται με τη χρήση ειδικής συσκευής.
Η προστασία που παρέχουν τα sealantς στα σημεία που τοποθετούνται φτάνει το 100% . Προϋπόθεση γι αυτό είναι οι τακτικές επανεξετάσεις και η αντικατάσταση όσων sealants έχουν φθαρεί η πέσει .
ΔΙΑΤΡΟΦΗ
Όταν καταναλώνουμε ζαχαρούχες τροφές, στην επιφάνεια των δοντιών αναπτύσσονται οξέα που διαβρώνουν το εξωτερικό περίβλημα των δοντιών (σμάλτο).
Τερηδόνα δεν προκαλούν μόνο τα γλυκά αλλά όλα τα τρόφιμα στα οποία προστέθηκε ζάχαρη κατά την παρασκευή τους, έστω και σε μικρή ποσότητα.
Αντιθέτως, τα σάκχαρα που από τη φύση τους εμπεριέχονται στις νωπές τροφές , όπως π.χ. στα φρούτα, πρακτικά δεν προκαλούν τερηδόνα.
ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ – ΤΙ ΝΑ ΑΠΟΦΕΥΓΟΥΜΕ
1) Δεν παίζει ρόλο η συνολική ποσότητα των γλυκών που τρώει κάποιος αλλά κυρίως το πόσο συχνά γίνεται αυτό. Έτσι, είναι καλύτερα να καταναλώνουμε όσα γλυκά θέλουμε όλα μαζί και όχι να τσιμπολογάμε κάθε τόσο!
2) Πολλά τυποποιημένα τρόφιμα (όχι γλυκά) περιέχουν ζάχαρη. Καλό είναι να διαβάζουμε τη σύνθεση των τροφίμων και να αποφεύγουμε αυτά που έχουν ζάχαρη (σε μορφή γλυκόζης, φρουκτόζης, σουκρόζης κ.λπ. ).
3) Γλυκά που μένουν πολλή ώρα μέσα στο στόμα , π.χ. καραμέλες & τσίχλες, καθώς και αυτά που κολλάνε στα δόντια (λουκούμια, παστέλια κ.λ.π.) προκαλούν ακόμα μεγαλύτερη ζημιά καθώς παρατείνεται ο χρόνος έκθεσης των δοντιών στη ζάχαρη.
4) Τα υποκατάστατα ζάχαρης που περιέχουν κάποια αναψυκτικά, καραμέλες κ.λ.π. δεν προκαλούν τερηδόνα.
ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΙ
Το παιδί έχει πέσει κάτω και χτυπήσει. Τι κάνω;
Αρχικά ηρεμούμε το παιδί (αλλά και τον εαυτό μας!). Στη συνέχεια ελέγχουμε πόσο άσχημα έχει χτυπήσει.
Το δόντι είναι στο πάτωμα. Τι κάνω:
Προσέχουμε να μην πιάσουμε το δόντι από τη ρίζα, αλλά από την κορυφή του. Δεν το καθαρίζουμε με τα χέρια μας ή με γάζες. Βάζουμε το δόντι στο κατάλληλο μέσο μεταφοράς και πηγαίνουμε όσο πιο γρήγορα μπορούμε στον οδοντίατρο.
Ποιο είναι το καταλληλότερο μέσο μεταφοράς;
Τα κατάλληλα μέσα μεταφοράς κατά σειρά προτεραιότητας είναι:
1. Κρύο γάλα πλήρες
2. Φυσιολογικός ορός
3. Σάλιο (στο στόμα του παιδιού)
4. Νερό (αν δεν υπάρχει τίποτα από τα παραπάνω)
Το δόντι είναι στο κατάλληλο μέσο μεταφοράς. Τι κάνω τώρα;
Πηγαίνετε στον οδοντίατρο το συντομότερο δυνατό. Μην ξεχνάτε ότι όσο πιο γρήγορα αντιμετωπιστεί τόσο μεγαλύτερη πιθανότητα υπάρχει να διατηρηθεί το δόντι. Αν το δόντι επαναφυτευτεί μέσα στις πρώτες 2 ώρες υπάρχουν πολλές πιθανότητες να σωθεί το δόντι.
Έχει σπάσει ένα κομμάτι από το δόντι μόνο. Πρέπει πάλι να πάω στον οδοντίατρο;
Ναι! Και μάλιστα αν μπορέσετε να κρατάτε και το σπασμένο κομμάτι. Υπάρχει περίπτωση να μπορέσει να κολληθεί πίσω στη θέση του. Ιδίως στην περίπτωση που τα ούλα ή το ίδιο το δόντι ματώνουν η γρήγορη αντιμετώπισή του αυξάνει τις πιθανότητες διατήρησης του δοντιού ακέραιου. Να θυμάστε άλλωστε ότι ακόμα και αν δεν έχει σπάσει ή φύγει κανένα δόντι πρέπει το παιδί να επισκεφτεί τον οδοντίατρο, για να διαγνωστεί αν έχει επέλθει καμιά άλλη βλάβη στο στόμα του παιδιού.